การประชุมคณะกรรมการระหว่างรัฐว่าด้วยทรัพย์สินทางปัญญา ทรัพยากรพันธุกรรม (Genetic Recourses: GR) ภูมิปัญญาท้องถิ่น (Traditional Knowledge: TK) และการแสดงออกทางวัฒนธรรมดั้งเดิม (Traditional Cultural Expression: TCE) (Intergovernmental Committee on IP and GR, TK and Folklore) หรือ IGC ภายใต้องค์การทรัพย์สินทางปัญญาโลก (WIPO) เป็นการประชุมที่ประเทศสมาชิก WIPO ให้ความสำคัญมาก โดยเริ่มการประชุมมานานกว่า 20 ปี แต่ยังไม่สามารถหาข้อสรุปได้ เนื่องจากมีหลายประเด็นที่ประเทศสมาชิกมีความเห็นที่แตกต่างกัน อินโดนีเซียในฐานะประธานกลุ่ม Liked-Minded Countries (LMCs) ซึ่งมีสมาชิกกว่า 60 ประเทศ จึงได้จัดการหารือย่างไม่เป็นทางการ (Conversation on IP and GRTKF) เมื่อวันที่ 27 – 28 พฤษภาคม 2562 ณ เมือง Montreux สมาพันธรัฐสวิส เพื่อผลักดันการจัดทำความตกลงในการปกป้องคุ้มครอง GR, TK และ TCE รวมถึงแนวทางในการขับเคลื่อน IGC ซึ่งเป็นเวทีหารือในเรื่องดังกล่าวภายใต้กรอบ WIPO โดยในการประชุม IGC ครั้งต่อไป (ครั้งที่ 40) ซึ่งกำหนดจัดในระหว่างวันที่ 17 – 21 มิถุนายน 2562 จะต้องมีการพิจารณาข้อเสนอแนะแนวทางการขับเคลื่อนทั้ง 3 เรื่องดังกล่าว ก่อนเสนอต่อที่ประชุมสมัชชาใหญ่ (General Assembly: GA) ของ WIPO ในเดือนกันยายน 2562 เพื่อพิจารณาเห็นชอบต่อไป ทั้งนี้ รัฐบาลไทยได้ให้ความสำคัญ ต่อเรื่องการคุ้มครองมรดกทางภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมของประเทศ และได้เข้าร่วม ติดตามการประชุม IGC อย่างใกล้ชิด โดยได้ร่วมผลักดันและเจรจาเพื่อจัดทำตราสาร (Instruments) ที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครอง GR, TK และ TCE มาโดยตลอดอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งผลักดันไม่ให้มีการลักลอบ GR, TK และ TCE ไปใช้ โดยไม่ได้รับการยินยอมจากเจ้าของ และหากมีการนำไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ก็ควรมีการแบ่งปันผลประโยชน์ให้แก่เจ้าของด้วย
11 มิถุนายน 2562
น.ส. นวรัตน์ ตันกมลาสน์
ผู้รายงาน