แนวโน้มการลงทุนเศรษฐกิจสีเขียวของโลก

รายงานของ UNCTAD ล่าสุด ระบุว่านโยบายเศรษฐกิจสีเขียวเป็นเรื่องจำเป็นสำหรับการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยเฉพาะการลงทุนในด้านเทคโนโลยี และกิจการใหม่ ๆ แทนการลงทุนในทรัพย์สินที่มีอยู่แล้ว เช่น อสังหาริมทรัพย์หรือกองทุนตราสารหนี้ระยะสั้น

นอกจากนี้ ยังมองว่าการลงทุนสู่อนาคตสีเขียว โดยมีความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งในส่วนที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างพื้นฐานทั้งกายภาพและดิจิทัล พลังงานหมุนเวียน และระบบสาธารณสุข มีส่วนสำคัญต่อการพัฒนา อย่างยั่งยืนของโลก โดยเฉพาะในช่วงที่โลกกำลังเผชิญกับความท้าทายจากหลาย ๆ ด้าน ซึ่งรวมถึงการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ

จากการวิเคราะห์ UNCTAD ประเมินว่ามูลค่าการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สำหรับประเทศกำลังพัฒนาได้เพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าในช่วงทศวรรษนี้ ซึ่งเป็นผลมาจากนโยบายเพิกเฉยของประเทศต่าง ๆ และจะเพิ่มขึ้นเป็น 3 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2573 และ 5 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2593

โดยปี 2564 การลงทุนด้านการก่อตั้งบริษัทสาขาหรือการลงทุนใหม่ (Greenfield Investment) ในประเทศกำลังพัฒนาลดลงถึงร้อยละ 42 และสินเชื่อโครงการระหว่างประเทศ ซึ่งจำเป็นสำหรับโครงสร้างพื้นฐานใหญ่ ลดลงร้อยละ 36 นอกจากนี้ ข้อมูลปี 2563 แสดงให้เห็นว่าการลงทุนในโครงการด้าน SDGs ลดลงอย่างมาก

เอกสารรายงานของ UNCTAD เมื่อปี 2564 ระบุว่าการลงทุนด้าน SDGs ของโลกได้ชะลอตัวลงเป็น อย่างมาก เห็นได้จากมูลค่าการไหลเวียนของ FDI ที่ลดลงทั่วโลกร้อยละ 42 โดยการลงทุนภาคเอกชนระหว่างประเทศในประเทศกำลังพัฒนาลดลงถึง 1 ใน 3 เนื่องจากการระบาดของ COVID-19 ซึ่งรวมถึงจำนวนการลงทุนใน โครงการ Greenfield Investment ใหม่ซึ่งลดลงร้อยละ 33 และสินเชื่อโครงการระหว่างประเทศ ซึ่งจำเป็นต่อการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ ลดลงไปร้อยละ 36 เมื่อเปรียบเทียบกับ ปี 2558 ซึ่งเป็นปีที่มีการเริ่มกำหนดเป้าหมาย SDGs ในปี 2564 การลงทุนใน Greenfield Investment ลดลงจาก ปี 2558 เกือบร้อยละ 20 และ สินเชื่อโครงการระหว่างประเทศลดลงจากปี 2558 กว่าร้อยละ 30

ข้อมูลปี 2563 แสดงให้เห็นว่าการลงทุนโครงการด้าน SDGs ลดลงอย่างมากในทุกด้านรวมถึง Greenfield Investment (ลดลงร้อยละ 60) การลงทุนโครงการ โครงสร้างพื้นฐาน WASH (Water, Sanitation and Hygiene) (ลดลงร้อยละ 68) อาหารและการเกษตรกรรม (ลดลง ร้อยละ 48) สุขภาพ (ลดลงร้อยละ 39) และการศึกษา (ลดลงร้อยละ 36) ยกเว้นการลงทุนในพลังงานหมุนเวียน ซึ่งการลงทุนไม่ลดลง แต่การขยายตัว ในการลงทุนชะลอตัวลงเหลือเพียง 1 ใน 5 ของอัตราการขยายตัวฯ ในปี 2558 โดยเมื่อแบ่งตามภูมิภาคแล้ว การลงทุนในด้านที่เกี่ยวข้องกับ SDGs ลดลงร้อยละ 39 ในทวีปแอฟริกา ร้อยละ 10 ในทวีปละตินอเมริกาและแคริบเบียน และร้อยละ 23 ในทวีปเอเชีย ทั้งนี้สินเชื่อโครงการระหว่างประเทศในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาในเอเชียลดลงเพียงร้อยละ 13 ซึ่งน้อยกว่าประเทศกำลังพัฒนาในภูมิภาคอื่น ๆ

ทั้งนี้ UNCTAD เห็นว่า รัฐบาลประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก ควรต้องยกเลิกนโยบายรัดเข็มขัด และเปลี่ยนมา สนับสนุนโครงการการลงทุนสาธารณะขนาดใหญ่ที่มุ่งเน้นการสร้างเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำและพลังงานหมุนเวียนให้ มากขึ้น เพื่อให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจทั้งหมดใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ

นอกจากนี้ ควรต้องริเริ่มนโยบายอุตสาหกรรมสีเขียวที่เหมาะสมกับสถานการณ์เศรษฐกิจท้องถิ่น ขณะเดียวกัน รัฐบาลควรมีนโยบายเกษตรกรรมสีเขียวที่ปกป้องผู้ผลิตรายย่อย โดยเชื่อมโยงกับการสร้างอุตสาหกรรมสีเขียว การรักษาสิ่งแวดล้อมและความมั่นคงทางอาหาร ผ่านผลิตผลด้านการเกษตรที่เพิ่มมากขึ้นและเพิ่มความมั่นคง ด้านรายได้ให้แก่เกษตรกร