ปัจจุบัน WTO มีสมาชิก 164 ประเทศ โดยไลบีเรียและอัฟกานิสถานเข้าเป็นสมาชิกลำดับที่ 163 และ 164 เมื่อวันที่ 14 และ 29 กรกฎาคม 2559 ตามลำดับ หลังจากนั้น คาดว่าสมาชิกลำดับที่ 165 ของ WTO น่าจะเป็นเบลารุส ที่ตั้งเป้าสรุปผลการเจรจาเข้าเป็นสมาชิก WTO ภายในการประชุมรัฐมนตรี WTO (Ministerial Conference: MC) ครั้งที่ 12 ซึ่งจะจัดขึ้นในเดือนมิถุนายน 2563
เบลารุสอยู่ในกระบวนการภาคยานุวัติเข้าเป็นสมาชิก WTO นานถึง 25 ปีแล้ว และเป็นสมาชิกสหภาพเศรษฐกิจยูเรเซีย* (Eurasian Economic Union: EAEU) เพียงประเทศเดียวที่ยังไม่เข้าเป็นสมาชิก WTO หลังจากที่คาซัคสถานเสร็จสิ้นกระบวนการภาคยานุวัติเมื่อปี 2558 เบลารุสได้รื้อฟื้นการเจรจาเมื่อปี 2560 เพื่อเข้าเป็นสมาชิก WTO โดยเร็ว ล่าสุด เมื่อเดือนกรกฎาคม 2562 WTO ได้จัดการประชุมคณะทำงานเรื่องการภาคยานุวัติเข้าเป็นสมาชิก WTO ของเบลารุส ครั้งที่ 12 โดยรองนายกรัฐมนตรีเบลารุสยืนยันเจตนารมณ์ที่จะเข้าเป็นสมาชิก WTO ภายใน MC12 และแสดงความพร้อมที่จะปฏิบัติตามพันธกรณีส่วนใหญ่ที่กำหนดในร่างรายงานของคณะทำงานฯ ซึ่งที่ผ่านมา เบลารุสได้ปฏิรูปกฎหมายการลงทุนและการต่อต้านการผูกขาด นโยบายการกำหนดราคา รวมถึงขั้นตอนการนำเข้าและส่งออกสินค้า นอกจากนี้ ยังวางแผนที่จะปรับปรุงกฎระเบียบสกุลเงินและศุลกากร เพื่อดำเนินการตามความตกลงว่าด้วยการอำนวยความสะดวกทางการค้าของ WTO
ประธานคณะทำงานฯ (เอกอัครราชทูตตุรกี) กล่าวชื่นชมเบลารุสที่พยายามผลักดันการปฏิรูปภายใน ประเทศ เพื่อปรับปรุงกฎระเบียบให้สอดคล้องกับความตกลง WTO รวมทั้งได้เจรจาเปิดตลาดทวิภาคีและหารือเรื่องเกษตรกับสมาชิกอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ สมาชิกหลายรายสนับสนุนการเข้าเป็นสมาชิก WTO ของเบลารุสภายใน MC12 และแสดงความยินดีที่เบลารุสได้รับความเห็นชอบให้เข้าเป็นสมาชิกความตกลงว่าด้วยการค้าสินค้าเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology Agreement) อีกทั้ง เห็นว่าการเข้าเป็นสมาชิกของเบลารุสอาจเป็นหนึ่งในผลลัพธ์ที่มีนัยสำคัญของ MC12 อย่างไรก็ดี สหรัฐอเมริกาเห็นว่า เบลารุสยังจำเป็นต้องปฏิรูปประเทศอีกหลายด้านเพื่อเปิดเสรีการค้าและเพิ่มการมีส่วนร่วมของประชาชนในระบบเศรษฐกิจ รวมถึงปรับปรุงข้อเสนอการเปิดตลาดใน WTO
ด้านการเจรจาเปิดตลาดทวิภาคี หลังจากที่เบลารุสได้รื้อฟื้นการเจรจาภาคยานุวัติเมื่อปี 2560 เบลารุสได้สรุปการเจรจาเปิดตลาดทวิภาคีกับสมาชิก 10 ประเทศ ได้แก่ อาร์เจนตินา เอกวาดอร์ เอลซัลวาดอร์ กัวเตมาลา ไอซ์แลนด์ นอร์เวย์ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ สวิตเซอร์แลนด์ และจีนไทเป สำหรับสมาชิกที่อยู่ระหว่างการเจรจามี 7 ประเทศ ได้แก่ ออสเตรเลีย บราซิล แคนาดา คอสตาริกา สหภาพยุโรป ยูเครน และสหรัฐฯ
การประชุมคณะทำงานฯ ครั้งต่อไปจะขึ้นอยู่กับความคืบหน้าของการเจรจา และการจัดทำเอกสารที่เกี่ยวข้อง ซึ่งคาดว่าจะจัดในเดือนธันวาคม 2562
*สมาชิก EAEU ประกอบด้วยรัสเซีย สาธารณรัฐคีร์กีซ อาร์เมเนีย คาซัคสถาน และเบลารุส
ดร. ดวงกมล คาร์พินสกี
5 สิงหาคม 2562
ขอบคุณภาพจาก www.wto.org